پنجشنبه 9 فروردین 1403   17:27:08
بيشتر
یشنهاد تاسیس کمیته فنی/فرعی بین المللی
1394/7/14 سه‌شنبه
پیشنهاد تاسیس کمیته فنی/فرعی بین المللی
هدف از تاسیس کمیته های فنی، تدوین استاندارد در زمینه ای خاص و با هدف استفاده از یک استاندارد و یک روش بررسی در سراسر جهان می باشد. آنچه که در تدوین استانداردها ضرورت دارد تاثیر گذاری آن استاندارد در بازار آن کالا و یا خدمت و ارتقا سطح امنیت، ایمنی و رفاه مصرف کننده در سراسر جهان می باشد. در ذیل روال تاسیس کمیته فنی در سازمان ایزو که بر اساس ترجمه قسمتی از راهنمای  ISO/IEC Directive 1  می باشد آمده است. 
Ø       تاسیس و انحلال کمیته های فنی در  سازمان  ISOبه عهده هیات مدیره فنی یا همان (TMB) می باشد.
Ø       در زمانی که نیاز به تاسیس کمیته فنی احساس شود، پیشنهاد برای فعالیت در یک حوزه کاری جدید از طریق گروه های زیر به سازمان  ISO  ارسال میشود:
-              کشورهای عضو سازمان
-              کمیته فنی و یا فرعی
-              کمیته پروژه ای PC[1]
-              کمیته های سیاست گذار[2]
-              هیات مدیره فنی  ISO (TMB)
-               دبیر کل ISO  یا همان (CEO)
-              نهاد مسئول مدیریت سیستم صدور گواهینامه تحت نظر سازمان مرتبط
-              یک سازمان بین المللی دیگر که در آن نهاد های ملی عضویت داشته باشند.
پیشنهاد باید در Form 01 که توسط ایزو تهیه شده است و در قسمت فرم ها نیز موجود است تکمیل شود. این فرم شامل موارد ذیل است :
-              پیشنهاد دهنده
-              موضوع پیشنهاد
-              دامنه کار پیش بینی شده برای این کار و پیشنهاد برنامه کاری اولیه
-              هدف از این پیشنهاد
-              در صورت امکان، بررسی کار مشابه که توسط سایر اعضا قبلا دراین زمینه انجام شده است .
-              معرفی هر نهادی که مرتبط بودن آن با این پروپزال مورد نیاز می باشد ( منطقه ای بین المللی )
-              لازم به ذکر است این فرم باید برای دبیر کل ایزو  ارسال شود.
Ø       دبیرکل باید اطمینان حاصل کند که پیشنهاد به درستی و  مطابق با الزامات ISOو IECارائه شده است و اطلاعات کافی که بیانگر تایید و  تصمیم گیری های آگاهانه نهاد ملی هست را در بر دارد. دفتر دبیر کل همچنین باید ارتباط بین پیشنهاد و کارهای موجود را ارزیابی کند و احتمالا با سایر نهاد های ذینفع و ذیربط نظیر هیات مدیره فنی و یا کمیته هایی که در آن زمینه کار می کنند مشورت نماید.اگر لازم باشد، ممکن است یک گروه مشورتی موقت به منظور بررسی این پیشنهاد ایجاد شود.
Ø     پس از بررسی پیشنهاد، دفتر دبیر کل ممکن است تصمیم بگیرد که  مجددا  پیشنهاد به پیشنهاد دهنده برای انجام اصلاحات بازگردانده شود و پس از انجام اصلاحات رای گیری روی پیشنهاد انجام شود. پیشنهاد دهنده باید تغییرات پیشنهادی را اعمال کند و یا دلایل عدم اعمال آن ها را اعلام کند.اگر پیشنهاد دهنده تغییرات درخواست شده را اعمال نکرد و درخواست کرد که مدرک به همان وضعیت جهت رای گیری توزیع شود هیات مدیره فنی برای اقدام مناسب تصمیم خواهد گرفت.این تصمیم می تواند یا منجر به توقف پیشنهاد تا زمان اعمال تغییرات بر روی آن شود و یا اینکه پذیرفته شود که پیشنهاد با همین  وضعیت برای رای گیری توزیع شود. در هر حالتی پیشنهاد می تواند همراه با توصیه ها و یا نظرات اصلاحی دبیر کل باشد. 
Ø     موکدا توصیه می شود که پیشنهاد دهندگان در مورد تهیه و تکمیل پیشنهاد خود با سایر کشورها از هر گونه روش رایزنی و لابی گری استفاده کنند. در برخی موارد، هیات مدیره فنی ممکن است با یک روش مقتضی بررسی های تحقیقاتی را نیز انجام دهد.
کمیته های فنی تاسیس شده توسط ISO/TMB در ابتدا موقتی هستند . آنها باید طی 18 ماه پس از تاسیس بتوانند برنامه کاری موردنیاز خودرا تهیه کرده و جهت بررسی به هیات مدیره فنی  ISO/TMB ارائه دهند. کمیته ها به طور رسمی از زمان پذیرش برنامه کاری شان، توسط ISO / TMB تاسیس می شوند و البته انجام و شروع پروژه های کاری طی این دوره مانعی ندارد.
Ø       پیشنهاد باید توسط دفتر دبیرکل  بین تمام نهادهای ملی عضو سازمان مربوطه (ISO یا  IEC) توزیع شود و از آنها خواسته شود که برای  موارد ذیل پاسخ خود را ارسال کنند
-               اعلام حمایت ازتاسیس یک کمیته فنی با ارائه " طرح یا بیانیه توجیهی"
-               اعلام قصد مشارکت فعال درکمیته فنی در صورت تاسیس  
این پیشنهاد همچنین باید به سایر سازمانهای مرتبط  نظیر  (IEC ) برای ارائه  نظر و موافقت ارسال شود. پاسخ ها باید به نحو مقتضی ( درفرم شماره 2 سازمان  (ISO و طی مدت سه ماه پس از توزیع مدرک، ارسال شود. چنانچه کشوری بیانیه توجیهی برای نظر مثبت و یا منفی خود ارائه ندهند رای ایشان ثبت نمی شود. لازم به ذکر است فقط به آرایی که از طریق پورتال رای گیری ثبت شده اند ترتیب اثر داده خواهد شد و سایر پاسخ ها که به روشی غیر از این ارسال شده اند  در رای گیری شمرده و بررسی نمی شوند .
Ø      TMB پاسخ های رسیده را بررسی می کند و در صورت کسب حداکثر آرا و اعلام مشارکت فعال از سوی 5 کشور تصمیم به تاسیس کمیته فنی می گیرد.
Ø     تعیین محل دبیرخانه و  واگذاری دبیرخانه ی به یک کمیته فنی که در حال حاضر وجود دارد.
Ø      تخصیص شماره به کمیته فنی  طبق روال سازمان ISO
Ø     تعیین سازمان و کمیته های در ارتباط [3]
Ø        تصویب رسمی عنوان و دامنه کاربرد آن کمیته فنی پس از تاسیس طبق روال مشخص شده در سازمان ISO
دامنه کاری یک بیانیه می باشد که به صورت دقیقی محدوده کاری کمیته فنی را بیان می کند. تعریف دامنه کاربرد باید با این عبارت “Standardization of …” و یا "“Standardization in the field of …    شروع شود و حتی الامکان به صورت مختصر نوشته شود . توصیه می شود عنوان و دامنه کاربرد موافقت شده   توسط دبیر کل باید توسط کارکنان دبیرخانه برای  TMB جهت تایید ارسال شود.
بیانیه توجیه پیشنهادات برای تاسیس کمیته فنی یا تدوین استاندارد بین المللی
Ø     کلیات
بدلیل منابع مالی زیاد و نیروی انسانی درگیر و نیاز به درنظرگرفتن این موارد، هرگونه فعالیت استانداردسازی باید با تعیین نیازها شروع شود. تعیین و بیان اهداف استاندارد  باعث آماده سازی موثر آن می گردد. علاوه بر این، به حصول اطمینان از تحت پوشش قرار گرفتن جنبه های مورد نیاز وهمچنین خواسته های بازار مرتبط در استانداردهای تدوین شده کمک خواهد کرد. بنابراین هر گونه فعالیتی قبل از آغاز باید توجیهی مناسب داشته باشد.
این قابل درک است که، پیش نیاز هر کار جدید  بایستی با اعلام آمادگی تعدادی از اشخاص علاقه مند در ارتباط و  با اختصاص نیروی انسانی لازم ، هزینه و یک بخش فعال کاری باشد.
Ø     اصطلاحات و تعاریف
-              پیشنهاد کار جدید
پیشنهاد برای یک رشته فعالیت فنی جدید و یا برای یک کار جدید
-               پیشنهاد ایجاد یک حوزه  فعالیت فنی جدید
پیشنهاد برای تهیه یک استاندارددر یک رشته که توسط کمیته های  موجود ،پوشش داده  نمی شود (مانند یک کمیته فنی، کمیته فرعی یا کمیته پروژه)درسازمانی[4] که پیشنهاد تهیه شده است.
-              پیشنهاد یک پروژه کاری جدید
پیشنهاد برای تهیه یک استاندارد و یا یک سری از استانداردهای مرتبط در زمینه های تحت پوشش کمیته های موجود (مانند یک کمیته فنی) درسازمانی که پیشنهاد تهیه شده است.
Ø     اصول کلی
·        کلیه پیشنهادات برای یک کار جدید باید درمحدوده کاری سازمانی که ارائه دهنده آن است ، قرار گرفته باشد.
·        مستندات توجیه کار جدید در ISO و IEC، باید دارای اطلاعات و مستندات  اساسی و محکم برای ارتباط با بازار داشته باشد.
·        مستندات توجیه کار جدید در ISO و IEC، باید اطلاعات مستندی را ارائه دهدکه به واسطه آن کشورها بتوانند به درستی به این پیشنهاد رای دهند.
Ø     عوامل شفاف کننده پیشنهاد ایجاد یک حوزه  فعالیت فنی جدید و یا یک کارجدید
پیشنهادات برای ایجاد یک حوزه  فعالیت فنی جدید و کار جدید باید شامل آیتم های  زیر باشد:
1-  عنوان
عنوان باید به وضوح نشان دهنده رشته  فعالیت فنی یا کار جدید که پیشنهاد در نظر گرفته شده و آن را پوشش می دهد، باشد.
مثال 1 (پیشنهاد فعالیت فنی جدید) "ماشین آلات".
مثال 2 (پیشنهاد یک کارجدید) "محصولات الکترونیکی - روش های اساسی تست زیست محیطی".
2- دامنه کاری
برای ایجاد یک حوزه  فعالیت فنی جدید
دامنه کاری باید دقیقا محدودیت های حوزه  فعالیت را بیان نماید. دامنه های کاری نباید اهداف و اصول کلی حاکم بر کار سازمان را تکرار کند اما باید حوزه کاری  ویژه مربوطه را با شفافیت کامل توضیح دهد.
3-برنامه اولیه پیشنهادی  (تنها برای پیشنهاداتی با زمینه های جدید فعالیت فنی)
-       برنامه پیشنهادکاری باید پاسخگو و به وضوح منعکس کننده اهداف فعالیت های استانداردسازی بوده و باید، بنابراین، بیانگررابطه بین موضوع  پیشنهاد شده باشد
-       هر آیتم در برنامه کاری باید از نظر  موضوع و جنبه  های مختلف آن استاندارد سازی  شود (برای محصولات به عنوان  مثال، موارد شامل  انواع محصولات، ویژگی ها، سایر الزامات ، داده تعریف شده، روش های آزمون و غیره می باشد).
-       توجیه تکمیلی ممکن است آیتم های ویژه ای را در برنامه کاری شامل شود.
-       برنامه های پیشنهادشده کاری  نیز بایستی اولویت ها و تاریخ های مورد نظر برای آیتم های کار ی جدید (زمانی که یک سری از استانداردها ارائه شده باشد ، اولویت ها  باید پیشنهاد شود) ارائه دهد.
-       نوع مدرک مورد نظر باید مشخص گردد.
-       فهرستی از اسناد موجود مرتبط در سطح بین المللی، منطقه ای و ملی باید ذکر گردد.
-       هر گونه اسناد مربوطه شناخته شده (از قبیل  استانداردها و مقررات) باید ذکر شود، صرف نظر از منبع آن ها  و بایداهمیت آن ها نیزمشخص گردد..
4-  پیامد هاو تاثیر پیشنهاد برکارهای موجود
- در این بند باید  توضیحی در مورد هر گونه رابطه و یا پیامد کار پیشنهادی بر کارهای  موجود، به خصوص در مورد انتشارات  ISO و IEC  ارائه شود . پیشنهاد باید توضیح دهد که چگونه کار پیشنهادی از کارهای  به ظاهر مشابه متفاوت است، و یا اینکه چگونه دوباره کاری ها و تعارضات در این خصوص به حداقل خواهد رسید.
- اگر کاری به ظاهر مشابه و یا مرتبط با دامنه کاری  کمیته های دیگر  سازمانISO   یا سازمان های دیگر باشد، بایستی دامنه کاری پیشنهادی از کارهای مشابه به خوبی متمایز گردد.
- پیشنهاد کننده بایستی مشخص نماید آیا پیشنهادش می تواند با گسترش دامنه کاری یک کمیته موجود محقق شود  و ویا نیاز به ایجاد یک کمیته جدید می باشد.
5- مشارکت کشور ذیربط
-         برای پیشنهادات جدید فعالیت فنی، فهرستی از کشورهای ذیربط که در آن موضوع پیشنهادی برای منافع تجاری ملی آنها دارای اهمیت است باید ارائه شود.
-         برای پیشنهادات آیتم جدید کاریدر کمیته های موجود، فهرستی  از کشورهای ذیربط که در حال حاضر عضو فعال کمیته نبوده، اما موضوع پیشنهادی برای  منافع تجاری ملی آن ها دارای اهمیت است بایستی ارائه شود.
6- همکاری و ارتباط
فهرستی از  سازمان های بین المللی خارجی مرتبط و یابخش های  (کمیته فنی CEN) داخلی (به غیر ازکمیته های ISO  و / یا IEC) که به عنوان عضو رابط در تدوین می باشند توسط پیشنهاد دهنده بایستی  ارائه گردد.
به منظور جلوگیری از تعارض ها  و یا دوباره کاری ها ، مشخص شدن  تمام نقاط اختلاف و هم پوشانی ها  دارای اهمیت می باشد .
7-گروه های ذینفع و ذی ربط
بایستی به طور ساده و مختصر گروههایذینفع و ذی ربط  مرتبط با تدوین استاندارد پیشنهادی (از جمله شرکت های کوچک و متوسط) شناسایی شوند و چگونگی بهره مندی  آنها از نتایج حاصل از این استاندارد بیان شود.
Ø     هدف و توجیه
-         هدف و توجیه استاندارد تهیه شده باید به صورت واضح و روشن بیان شود  و همچنین بایستی هر نوع جنبه ی (مانند ویژگی ها) نیاز برای استانداردسازی را توجیه کند. 
-         چنانچه یک سری از پیشنهادات کاری جدید دارای  هدف و توجیه مشترک باشند، ممکن است یک پیشنهاد مشترک تهیه شود که شامل کلیه فاکتورها بطور واضح و شفاف بوده و عناوین و دامنه های کاری هر یک از آیتم ها بطور جداگانه تعریف شود.
-         در بیانیه ای ساده و مختصر در مورد موضوعات کسب و کار، فن آوری، مشکل اجتماعی و یا زیست محیطی که در پیشنهاد به دنبال آن است، شرح داده شود و ترجیحا به طرح کاری استراتژیک کمیته ISO و یا IEC ارتباط داده شود.
Ø      مستندات معیارهای جهانی مربوطه
بایستی وسعت و یا میزان چالش های موجود در زمینه های اقتصادی، فن آوری، اجتماعی، زیست محیطی و یا بازار جدید را نشان دهد. که باید مبین تخمین فروش بالقوه استانداردها به عنوان شاخص استفاده بالقوه و شمولیت جهانی آنها باشد.
- مزیت فن آوری
به صورت  ساده و مختصر بایستی تاثیر فناوری پیشنهاد را به منظور حمایت از انسجام سیستم ها و فن آوری های نوظهور، همگرایی فن آوری های ادغام شده، ایجاد قابلیت همکاری، حل و فصل فن آوری ها در عرصه ی رقابت، نوآوری در آینده و غیره را شرح دهد.
- مزیت اقتصادی
 به صورت  ساده و مختصر ظرفیت پیشنهاد برای حذف موانع تجاری، بهبود دسترسی به بازار بین المللی، حمایت از خرید عمومی، بهبود بهره وری کسب و کار برای طیف وسیعی از شرکت ها از جمله شرکت های کوچک و متوسط شرح دهد  و در نتیجه ابزاری انعطاف پذیر و مقرون به صرفه جهت تطابق با قوانین یا موافقت نامه های  بین المللی و منطقه ای و غیره باشد .
- مزیت اجتماعی
 به صورت  ساده و مختصر باید هرگونه مزایای اجتماعی موردانتظار از پیشنهادات ارائه شده را تشریح کند.
-       مزیت زیست محیطی
به صورت  ساده و مختصر بایستی هر گونه مزایای پایداری زیست محیطی که از پیشنهادات ارائه شده موردانتظار می باشد را بیان کند و بطور واضح کاربردهای موردنظر از پیشنهادات ارائه شده را توصیف کند ، به عنوان مثال، آیا مستند ارائه شده به عنوان الزامات پشتیبانی کننده از ارزیابی انطباق است و یا فقط به عنوان یک راهنما یا توصیه ی بهترین شیوه و عمل در نظر گرفته شده است؟ آیا مستند ارائه شده یک استاندارد سیستم مدیریت است؟ آیا مستند ارائه شده به عنوان یک مرجع و یا برای استفاده در مقررات فنی در نظر گرفته شده است؟ آیا این مستند به منظور حمایت از موارد قانونی در رابطه با معاهدات و موافقت نامه های بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد؟
همچنین معیارهای کمیته به منظور پیگیری ارزیابی تاثیر استاندارد منتشرشده در طول زمان، برای دستیابی ذی نفعان به منافع موجود آورده شود.
1)     هنگامی که یک کمیته (در هر بخشی) یک استاندارد در ارتباط با توسعه پایدار  را تدوین می کند محتوای استاندارد باید در چارچوب دامنه کاری کمیته باقی بماند.
2)     این کمیته همچنین باید به TMB در مورد عنوان و دامنه کاری در اسرع وقت اطلاع دهد.
3)     کمیته ی متعهد، باید هدف خود را در مقدمه ی استاندارد خاص روشن کند.
4)    گسترده ترین تعریف از توسعه پایدار ، تعریفی است که در کمیته براندتلند سازمان ملل متحد[5] ارائه شده است:
 توسعه ای که پاسخگوی نیازهای موجود، بدون به مخاطره انداختن توانایی نسل های آینده برای برآوردن نیازهای خودشان می باشد.
جهت  ارائه پیشنهاد تاسیس کمیته فنی/فرعی بین المللی ایزو،  Form 01 را تکمیل و برای دفتر مطالعات تطبیقی و مشارکت در تدوین استانداردهای بین المللی به آدرس standarddevelopment@isiri.gov.ir ارسال نمایید.
 

[1]Project Committee
[2]Policy Committees
[3]Liaison
[4]منظور سازمان  ISO یا IEC می باشد.
[5] UN Brundtland committee